Raporlar ve Düzenlemeler

Yayın Tarihi: 9 Ekim 2016
Yayınlayan: T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı

Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) Yönetmeliği, kamu, hazine ya da özel mülkiyetteki taşınmazlarda, yenilenebilir enerji kaynaklarının yüksek yoğunlukta bulunduğu alanların “YEKA” olarak belirlenmesini ve buralarda yatırım yapılmasını düzenler. Yönetmelik, bu alanların yatırımcılara bağlantı kapasitesi ile tahsisini, kapasite tahsisinin yerli üretim veya yerli malı kullanım şartıyla yapılmasını, yarışmalar (“YEKA Kullanım Hakkı Yarışmaları”) düzenlenmesini, teminat mekanizmalarını, yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hâlinde yaptırımları ve lisans süreçlerini (önlisans/lisans) belirler. Ayrıca yönetmelik, YEKA kapsamında kurulacak üretim tesislerinde ileri teknoloji içeren aksamın yurt içinde üretilmesi veya temin edilmesini, böylece teknoloji transferi ve yerli sanayinin geliştirilmesini hedefler.

Yayın Tarihi: Kasım 2016
Yayınlayan: United Nations

Paris Anlaşması, küresel ısınmayı sanayi öncesi seviyelerin 2 °C’nin altında, mümkünse 1,5 °C ile sınırlamayı hedefleyen uluslararası bir iklim anlaşmasıdır. Anlaşma, taraf ülkelerin sera gazı emisyonlarını azaltmasını, iklim değişikliğine uyum sağlamasını ve iklim finansmanı aracılığıyla gelişmekte olan ülkeleri desteklemesini öngörür. Taraflar, her 5 yılda bir ulusal katkı beyanlarını (NDC – Nationally Determined Contributions) güncelleyerek emisyon azaltım hedeflerini artırmayı taahhüt eder. Ayrıca şeffaflık ve hesap verebilirlik mekanizmaları ile uygulamaların izlenmesini sağlar. Anlaşma, hem ulusal hem de küresel düzeyde politika ve stratejilerin iklim hedefleriyle uyumlu olmasını teşvik eder ve sürdürülebilir kalkınma ile enerji geçişini destekler.

Yayın Tarihi: Aralık 2019
Yayınlayan: European Commission

European Green Deal Delivering on Our Targets, Avrupa Yeşil Mutabakatı (European Green Deal) kapsamında AB’nin 2030 ve 2050 için iklim hedeflerine nasıl ulaşacağını stratejik olarak ortaya koyar. AB, sera gazı salımlarını 2030’a kadar en az %55 oranında azaltmayı ve 2050’de iklim nötrlüğünü sağlamayı taahhüt eder. “Fit for 55” adlı mevzuat paketi ile enerji, ulaşım, binalar ve sanayi gibi tüm ekonomik sektörler bu hedeflere uygun şekilde yeniden yapılandırılacaktır. Yenilenebilir enerji payı artırılırken enerji verimliliği de bağlayıcı hedeflerle yükseltilir. Karbon Sınır Ayarlama Mekanizması (Carbon Border Adjustment) ile ithal ürünler de karbon maliyetiyle yükümlü hale gelecektir. Sosyal boyutta ise, “Sosyal İklim Fonu” aracılığıyla ekonomik dönüşümden en çok etkilenen bireylere ve KOBİ’lere destek sağlanacaktır. Binaların yenilenmesi, elektrikli ve hidrojenli ulaşım altyapılarının yaygınlaşması gibi alanlara odaklanılarak hem çevresel hem toplumsal sürdürülebilirlik hedeflenmektedir.

Yayın Tarihi: 6 Temmuz 2018
Yayınlayan: T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 

Enerji Verimliliği Denetim Yönetmeliği, Türkiye’de enerji kullanımında verimliliğin artırılmasını sağlamak ve mevzuata uygunluğun denetlenmesini düzenleyen temel yönetmeliktir. Yönetmelik, enerji verimliliği yükümlülüklerini yerine getirmekle sorumlu gerçek ve tüzel kişilerin denetim süreçlerini, yetkili denetim personelinin görev ve sorumluluklarını belirler. Amaç, enerji verimliliği faaliyetlerinin etkin ve şeffaf şekilde uygulanmasını sağlarken, enerji israfının önlenmesi ve kaynakların etkin kullanımını desteklemektir. Ayrıca denetim usulleri, raporlama yükümlülükleri, uyumsuzluk durumunda uygulanacak yaptırımlar ve idari süreçler gibi kritik düzenlemeleri içerir. Bu kapsamıyla yönetmelik, hem kamu kurumlarının hem de özel sektörün enerji verimliliği politikalarını etkin biçimde uygulamasını temin ederek, ülke genelinde sürdürülebilir enerji kullanımına katkıda bulunur.

Yayın Tarihi: 27 Ekim 2011
Yayınlayan: T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 

Bu yönetmelik, enerjinin etkin kullanılmasını, israfın önlenmesini, maliyet yükünün hafifletilmesini ve çevrenin korunmasını amaçlar. Yönetmelik; enerji verimliliği hizmetlerini, enerji yöneticisi atamasını, enerji yönetim birimlerinin görev tanımlarını, etüt‑proje çalışmalarını ve enerji tasarrufu eğitimlerini kapsar. Ayrıca yönetmelik, enerjinin üretimi, iletimi, dağıtımı, depolanması ve tüketimindeki verimliliği artırmaya yönelik kuralları belirler; atık ısı geri kazanımı, açık alan aydınlatması, alternatif yakıtların (biyoyakıt, hidrojen) kullanım teşvik edilmesi gibi konuları da içerir. Yönetmelik aynı zamanda idari yaptırımlar ve destek mekanizmaları çerçevesinde enerji verimliliği projelerinin teşvik edilmesini de düzenler.

Yayın Tarihi: 09 Temmuz 2025
Yayınlayan: T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı

İklim Kanunu, Türkiye’de sera gazı emisyonlarının azaltılması, iklim değişikliği ile mücadele ve düşük karbonlu kalkınma hedeflerinin yasal çerçevesini belirleyen temel mevzuattır. Kanun, karbon salımlarının izlenmesi, raporlanması ve denetlenmesini zorunlu kılar; devlet politikalarını, sektör stratejilerini ve yerel yönetim uygulamalarını bu hedeflerle uyumlu hale getirir. Amaç, ekonomik ve sosyal kalkınmayı sürdürürken iklim değişikliğine karşı dirençli ve sürdürülebilir bir yapı oluşturulmasını sağlamaktır. Ayrıca, iklim eylem planları, hedefler, sorumluluk dağılımı ve yaptırımlar gibi kritik düzenlemeleri içerir. Bu kapsamıyla kanun, hem kamu kurumlarının hem özel sektörün iklim politikalarını etkin bir şekilde uygulamasını desteklerken, toplumsal ve çevresel faydanın artırılmasına katkıda bulunur.

Yayın Tarihi: Haziran 2024
Yayınlayan: REN21

REN21 tarafından yayımlanan Global Futures Report, küresel ulaşım sisteminin sürdürülebilir bir geleceğe taşınmasında yenilenebilir enerjinin rolünü çok yönlü bir perspektifle analiz eden kapsamlı bir çalışmadır. Raporda ulaşımın mevcut enerji tüketim yapısı, yenilenebilir enerji kullanımının sınırlayıcı unsurları, alternatif yakıt teknolojilerinin gelişimi ve sektörler arası dönüşüm dinamikleri detaylı biçimde ele alınır. Elektrikli ulaşım, biyoyakıtlar, yenilenebilir hidrojen ve altyapı gereklilikleri gibi başlıklarda hem teknolojik ilerlemeler hem de politika ihtiyaçları değerlendirilir. Ayrıca uzman görüşleri doğrultusunda, ulaşımın karbonsuzlaşmasını hızlandıracak düzenleyici adımlar, yatırım gereksinimleri ve sürdürülebilir mobiliteye geçişte kritik başarı faktörleri ortaya konur. Raporda 2024 ve sonrasına dönük olarak, enerji dönüşümünün ulaşım sistemlerine etkileri, olası senaryolar ve sektörel fırsatlar kapsamlı bir çerçevede sunularak karar vericiler, yatırımcılar ve politika yapıcılar için stratejik bir yol haritası oluşturulur.

Yayın Tarihi: Ocak 2024
Yayınlayan: REN21

REN21’in Renewable Energy and Sustainability Report (RESR) adlı raporu, küresel yenilenebilir enerji geçişinin hem faydalarını hem de potansiyel çevresel ve toplumsal risklerini çok paydaşlı bir bakış açısıyla değerlendiren analitik bir rapordur. Rapor; yenilenebilir enerji kaynaklarının iklim değişikliği, hava ve su kirliliği, biyolojik çeşitlilik, insan sağlığı, enerji erişimi ve enerji güvenliği üzerindeki olumlu etkilerini vurgularken, arazi kullanımı, ekosistem baskısı, kritik malzemelerin madenciliği gibi dezavantajları mevcut en iyi uygulamalar, düzenleyici çerçeveler ve paydaş katılımı ile nasıl minimize edilebileceğini ortaya koyar. Ayrıca döngüsel tedarik zinciri, altyapı konumlandırması ve etkilenmiş toplulukların sürece dahil edilmesi gibi sürdürülebilirlik ilkeleri raporda stratejik tavsiyeler olarak sunulur. Rapor, yenilenebilir enerji dönüşümünün teknik ve ekonomik boyutlarının ötesinde, adil ve katılımcı bir dönüşüm için yol haritası niteliğindedir.

Yayın Tarihi: Ekim 2024
Yayınlayan: KPMG Türkiye, APLUS Enerji

KPMG ve APlus Enerji tarafından hazırlanan Enerji Sektör Raporu 2024, Türkiye enerji piyasasının yıl boyunca geçirdiği dönüşümü bütünsel bir bakış açısıyla ele alan kapsamlı bir değerlendirme sunar. Raporda elektrik üretim karmasındaki değişim, yenilenebilir enerji kapasitesinin gelişimi, piyasa fiyatlamaları, yatırım trendleri ve düzenleyici çerçevedeki güncellemeler detaylandırılır. Fosil yakıtlar, yenilenebilir enerji, elektrik depolama, dağıtım şebekeleri ve elektrikli ulaşım gibi temel alanlarda hem operasyonel göstergeler hem de yatırım iştahı analiz edilir. Ayrıca finansman maliyetleri, arz güvenliği, karbon nötr hedefleri ve enerji verimliliği politikalarının sektör üzerindeki etkileri incelenir. 2024’ün öne çıkan riskleri ve fırsatları belirlenerek 2025’e dair beklentiler; enerji dönüşümü, teknolojik gelişmeler, sürdürülebilirlik gereklilikleri ve piyasa reformları çerçevesinde değerlendirilir. Bu yönleriyle rapor, enerji sektöründeki karar vericiler, yatırımcılar ve çözüm sağlayıcılar için yol gösterici nitelikte stratejik bir özet sunar.